پاورپوینت مورفولوژی اندامهای گیاهی

فصل دوم مورفولوژی اندامهای گیاهی مورفولوژی علمی است كه به بررسی اندامهای مختلف گیاهی كه شامل اندام‌شناسی ظاهری و تشریح داخلی گیاهی (آناتومی) می‌باشد. با این تعریف مورفولوژی خارجی شامل بررسی اندامها و اعضاء گیاهان از نظر ساختمان و شكل ظاهری می‌باشد و مورفولوژی داخلی شناخت و چگونگی ساختمان داخلی اعضاء و اندامهای گیاه را می‌گویند. قسمتهای مختلف گیاهان كه از نظر مورفولوژی و ساختمانی شبیه به هم باشند یك عضو (organ) می‌گویند هر عضو از اجتماع چند نوع بافت و هر بافت از اجتماع چندین سلول هم‌شكل با ساختمان مشابه تشكیل شده‌اند. گیاهان دارای 3 عضو اصلی در دستگاه رویشی (ریشه، ساقه و برگ) و یك عضو در دستگاه زایشی (گل) می‌باشند. چنانكه ذكر گردید هر عضو نبات مسئول انجام نقش خاصی در گیاه می‌باشد. 2-1 ریشه (Root) مورفولوژی (ریخت‌شناسی) خارجی ریشه اولین عضوی كه از دانه خارج می‌شود و به طرف زمین متوجه می‌گردد، ریشه است ریشه از قسمتهای زیر تشكیل شده است. الف) كلاهك (Root cap calyptra) كلاهك قسمت كوتینی شده انتهای ریشه است كه بافتهای مریستمی ریشه را محافظت می‌نماید و از سایر قسمتهای ریشه مقاوم‌تر و تیره‌تر است و در اغلب ریشه‌ها با چشم به‌خوبی مشخص است. طول كلاهك و شكل آن در یك گیاه ثابت می‌ماند. ب) ناحیه نمو در بالای كلاهك بخش صاف و كوتاهی وجود دارد كه بافت مریستمی ریشه بوده و سبب رشد طولی ریشه می‌گردد. اگر این قسمت قطع گردد رشد طولی ریشه نیز قطع می‌گردد. ج) منطقه تارهای كشنده بالای ناحیه نمو، منطقه تارهای كشنده وجود دارد. این ضمائم یك سلولی ریشه بافت اپیدرم ریشه است كه طول آنها گاهی به چند میلیمتر می‌رسد و مانند كرك مخملی سطح خارجی ریشه را می‌پوشانند. تارهای كشنده برای جذب مواد غذایی خاك به كار می‌رود. مجموع تارهای (موها) كشنده در ریشه به شكل مخروطی است كه رأس آن به طرف كلاهك متمایل می‌باشد و قاعده آن متوجه طوقه می‌باشد. د) ریشه‌های فرعی یا جانبی (Secondary Roots) اولین ریشه‌ای كه از گیاه خارج می‌شود و اغلب به‌صورت عمودی در خاك فرو می‌رود ریشه اصلی نام دارد كه ممكن است موادی در خود ذخیره كند مانند ریشه چغندر و كوكب كه هر كدام به ترتیب ساكارز و اینولین ذخیره می‌نمایند. از ریشه اصلی پس از مدتی ریشه‌های فرعی یا جانبی منشعب می‌گردد كه خود آنها نیز به نوبه خود دارای انشعابهایی می‌باشند. به‌طور كلی ریشه‌های فرعی بالایی بلندتر از ریشه‌های فرعی پایینی هستند. ﻫ) ریشه‌های نابجا اگر منشأ ریشه، ریشه‌چه گیاهک نباشد و بر روی اندامهایی چون ساقه و برگ و لپه‌ها رشد کند چنین ریشه‌ای را، ریشه نابجا گویند. ریشه‌های نابجا مانند ریشه‌های پسین منشأ درونی دارند. ریشه‌های نابجا اغلب در محل گره ساقه ظاهر می‌شوند. ریشه‌های نابجا غیر از محل گره ساقه ممکن است در هر نقطه ساقه نیز تشکیل شود. 2-2 انواع ریشه ریشه‌ها متناسب با اعمالی كه انجام می‌دهند تغییر شكل داده و به‌صورتهای گوناگونی دیده می‌شوند. الف) ریشه‌های غده‌ای (Tuberculate roots) ب) ریشه‌های تنفس‌كننده (Respiratory Roots) ج) ریشه‌های مكنده (Sucoires Roots) د) ریشه‌های مركب (Concresiin tes R) 2-3 ریخت‌شناسی (مورفولوژی) داخلی ریشه ساختمان اولیه ریشه ساختمان سلولهای انتهای ریشه و ناحیه صاف آن یكنواخت و مشابه می‌باشند و تغییر خاصی پیدا نكرده‌اند. در مقاطع این ناحیه سلولهای یكسان و مشابهی كه از نوع بافت مریستم انتهایی می‌باشند دیده می‌شوند و در ناحیه‌ای كه تارهای كشنده ظاهر می‌شوند، بافتهای مختلف ریشه تولید و از هم متمایز می‌گردند. الف) اپیدرم (Epiderme) سطح خارجی ریشه از یك طبقه سلولهای مكعبی شكل و مشابه كه دارای پروتوپلاسم و هسته با جدار سلولزی نازك می‌باشند و پوشیده از موهای تارهای كشنده هستند این سلولها فاقد روزنه و سلولهای روزنه‌ای می‌باشند.